Có nên cho trẻ tham gia hoạt động trải nghiệm hay không?

Hoạt động trải nghiệm không chỉ đơn thuần giúp trẻ vui chơi và giải trí mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc giáo dục và phát triển toàn diện, hỗ trợ tạo nên những nền tảng vững chắc cho tương lai. Vậy, ba mẹ có nên cho con tham gia những chương trình về hoạt động này hay không? Cùng tìm hiểu ngay bài viết dưới đây nhé!

Hoạt động trải nghiệm trong giáo dục hiện nay

Hoạt động trải nghiệm cùng các Hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp là hoạt động giáo dục do nhà giáo dục định hướng, thiết kế và hướng dẫn thực hiện, tạo cơ hội cho học sinh tiếp cận thực tế, thể nghiệm các cảm xúc tích cực, khai thác những kinh nghiệm đã có và huy động tổng hợp kiến thức, kĩ năng của các môn học khác nhau để thực hiện những nhiệm vụ được giao hoặc giải quyết những vấn đề của thực tiễn đời sống nhà trường, gia đình, xã hội phù hợp với lứa tuổi; thông qua đó, chuyển hoá những kinh nghiệm đã trải qua thành tri thức mới, kĩ năng mới góp phần phát huy tiềm năng sáng tạo và khả năng thích ứng với cuộc sống, môi trường và nghề nghiệp tương lai.

Đây là hoạt động giáo dục bắt buộc được thực hiện từ lớp 1 đến lớp 12; ở cấp tiểu học được gọi là Hoạt động trải nghiệm, ở cấp trung học cơ sở và cấp trung học phổ thông được gọi là Hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp.

Mục tiêu chung của hoạt động trải nghiệm là giúp phát triển các phẩm chất chủ yếu, năng lực cốt lõi của học sinh trong các mối quan hệ với bản thân, xã hội, môi trường tự nhiên và nghề nghiệp; được triển khai qua bốn mạch nội dung hoạt động chính: Hoạt động hướng vào bản thân, Hoạt động hướng đến xã hội, Hoạt động hướng đến tự nhiên và Hoạt động hướng nghiệp.

Nội dung Hoạt động trải nghiệm và Hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp được phân chia theo hai giai đoạn: giai đoạn giáo dục cơ bản và giai đoạn giáo dục định hướng nghề nghiệp như sau:

- Giai đoạn giáo dục cơ bản

• Ở cấp tiểu học, nội dung Hoạt động trải nghiệm tập trung vào các hoạt động khám phá bản thân, hoạt động rèn luyện bản thân, hoạt động phát triển quan hệ với bạn bè, thầy cô và người thân trong gia đình. Các hoạt động xã hội và tìm hiểu một số nghề nghiệp gần gũi với học sinh cũng được tổ chức thực hiện với nội dung, hình thức phù hợp với lứa tuổi.
• Ở cấp trung học cơ sở, nội dung Hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp tập trung hơn vào các hoạt động xã hội, hoạt động hướng đến tự nhiên và hoạt động hướng nghiệp; đồng thời hoạt động hướng vào bản thân vẫn được tiếp tục triển khai để phát triển các phẩm chất và năng lực của học sinh.

- Giai đoạn giáo dục định hướng nghề nghiệp

Ngoài các hoạt động hướng đến cá nhân, xã hội, tự nhiên, nội dung Hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp ở cấp trung học phổ thông tập trung hơn vào hoạt động giáo dục hướng nghiệp nhằm phát triển năng lực định hướng nghề nghiệp cho các em học sinh.

Thông qua các hoạt động hướng nghiệp, học sinh được đánh giá và tự đánh giá về năng lực, sở trường, hứng thú liên quan đến nghề nghiệp, làm cơ sở để tự chọn cho mình ngành nghề phù hợp và rèn luyện phẩm chất và năng lực để thích ứng với nghề nghiệp tương lai.

Lợi ích mà hoạt động trải nghiệm mang lại

Được ví như "cửa sổ mở ra thế giới" cho trẻ, hoạt động trải nghiệm sẽ tạo ra cơ hội và môi trường giúp học sinh được khám phá, tìm hiểu và học hỏi từ những tình huống thực tế. Cụ thể hơn, hoạt động này sẽ đem đến cho các em học sinh nhiều lợi ích như dưới đây.

Lợi ích về giáo dục

Hoạt động trải nghiệm là hoạt động vô cùng hữu ích giúp bổ sung kiến thức được học tại trường. Khi tham gia vào các hoạt động ngoại khóa, được trực tiếp trải nghiệm và ứng dụng, trẻ có cơ hội áp dụng những kiến thức học được vào thực tế, từ đó tạo nên mối liên kết chặt chẽ giữa lý thuyết và thực hành.

Điều này giúp trẻ phát triển tư duy phản biện và khả năng giải quyết vấn đề một cách linh hoạt. Thêm vào đó là việc củng cố, bổ sung những trải nghiệm thực tế cho lý thuyết được học trên sách vở, trang bị thêm nhiều kỹ năng cần thiết và phương pháp để ứng dụng vào cuộc sống thực tiễn, phát triển bản thân.

Phát triển tư duy sáng tạo

Hoạt động trải nghiệm thường yêu cầu trẻ thể hiện sự sáng tạo và khả năng tư duy linh hoạt. Chẳng hạn, trong một hoạt động sáng tạo, trẻ cần phải tìm ra những cách tiếp cận mới mẻ để giải quyết vấn đề. Điều này giúp trẻ phát triển khả năng tư duy sáng tạo và tự tin trong việc đối mặt với những thách thức.

Ở thời đại công nghệ số phát triển mạnh mẽ, tư duy sáng tạo sẽ trở thành công cụ siêu hữu ích cho trẻ phát triển bản thân, nâng cao hiệu quả học tập. Nhìn xa hơn nữa chính là sự chuẩn bị cho tương lai, nâng cao ưu thế của bản thân trong hoàn cảnh con người ngày càng ưa chuộng ứng dụng công nghệ và ưu tiên những ai có tư duy sáng tạo.

Phát triển kỹ năng xã hội

Hoạt động trải nghiệm thường diễn ra trong môi trường nhóm, đòi hỏi trẻ phải tương tác và làm việc cùng nhau. Từ việc tham gia vào nhóm, trẻ học cách lắng nghe ý kiến của người khác, chia sẻ quan điểm riêng và tạo ra sự gắn kết xã hội. Điều này giúp phát triển kỹ năng giao tiếp, tư duy nhóm và học cách làm việc hiệu quả trong môi trường đa dạng.

Nhiều bạn trẻ làm việc nhóm còn đảm nhận vai trò người dẫn đầu, đòi hỏi việc đề xuất những ý tưởng, phân chia công việc và giám sát, dẫn dắt các thành viên. Những việc này sẽ giúp cho trẻ được rèn luyện kỹ năng và tâm thế của người lãnh đạo từ sớm, tạo tiền đề cho việc trở thành những nhà lãnh đạo thực thụ trong tương lai.

Nâng cấp sự tự tin

Một trong những lợi ích quan trọng mà hoạt động trải nghiệm mang lại cho trẻ là khả năng tự tin. Bởi lẽ khi tham gia vào các hoạt động ngoại khóa, trẻ phải đối mặt với những tình huống mới, đưa ra quyết định và giải quyết vấn đề một cách độc lập. Những thành công nhỏ trong quá trình này giúp trẻ xây dựng và củng cố niềm tin vào khả năng bản thân.

Theo đó, sự tự tin sẽ được hình thành, củng cố và nâng cao. Khi trẻ có được sự tự tin, trẻ sẽ tích cực học tập và thể hiện bản thân, nỗ lực nâng cao thành tích và có được sự tập trung, xây dựng mục tiêu, lập kế hoạch. Không chỉ trong quá trình học tập mà cả trong cuộc sống, trẻ cũng có thêm nhiều thành tựu cùng với sự tự tin của mình.

Ba mẹ có nên cho con tham gia hoạt động trải nghiệm?

Khi môn học hoạt động trải nghiệm được xây dựng, nhiều phụ huynh vẫn băn khoăn “có nên cho con tham gia hoạt động trải nghiệm”. Tuy nhiên, ba mẹ có thể yên tâm cân nhắc vì các chuyên gia giáo dục đều đồng tình rằng việc tham gia vào hoạt động trải nghiệm có tác động tích cực đến sự phát triển toàn diện của trẻ.

Ba mẹ cần nhớ rằng, những kinh nghiệm thực tế sẽ giúp trẻ học hỏi nhiều hơn và phát triển một cách toàn diện hơn so với việc học từ sách vở. Chưa kể nhiều chương trình hoạt động giáo dục trải nghiệm hiện nay còn được nghiên cứu và ứng dụng theo tiêu chuẩn quốc tế, có sự tích hợp và chọn lọc để phù hợp với hiện trạng giáo dục nước nhà.

Những chương trình này theo đó sẽ đem đến cho trẻ những kiến thức, kỹ năng và phương pháp thật sự hiệu quả để nâng cao thành tích học tập, nhận biết và kiểm soát được những cảm xúc tiêu cực, được chăm sóc cả về tâm lý, sức khỏe tinh thần nên trẻ sẽ có được sự phát triển toàn diện nhất.

Trung tâm Tư vấn Tâm lý – Gi áo dục Trẻ em là đơn vị uy tín tiên phong về lĩnh vực này. Trung tâm đang cung cấp nhiều chương trình bổ ích và thú vị cho các em học sinh với sự dẫn dắt và đồng hành từ các chuyên gia Tâm lý Giáo dục Quốc tế. Ba mẹ có thể tham khảo chi tiết tại đây.

Tóm lại, hoạt động trải nghiệm đóng một vai trò quan trọng trong việc giáo dục và phát triển trẻ. Ba mẹ nên khuyến khích con tham gia vào các hoạt động này để giúp trẻ phát triển tư duy sáng tạo, kỹ năng xã hội và khả năng tự tin trong cuộc sống. Điểu này sẽ giúp ích lớn lao cho tương lai của con.